พุทธสุภาษิต

พุทธศาสนสุภาษิต หมวด ตน ฝึกตน

พุทธสุภาษิต หรือ พุทธศาสนสุภาษิต หมายถึง ถ้อยคำดี ๆ ในพระพุทธศาสนา แต่ไม่ได้หมายความเฉพาะคำที่พระพุทธองค์ตรัสไว้เท่านั้น แม้สุภาษิตแทบทั้งหมดจะเป็นพระพุทธพจน์ก็ตาม แต่ก็ยังมีสุภาษิตคำอื่นที่เกี่ยวข้องกับพุทธศาสนาด้วย เช่น ถ้าเป็นภาษิตพระสัมมาสัมพุทธตรัสเอง เรียกว่า พุทธภาษิต หรือ พุทธสุภาษิต หรือ พระพุทธพจน์

 

หมวด หมวดตน- ฝึกตน

  หมวดหมู่
กรรมไม่ดี และไม่เป็นประโยชน์แก่ตน ทำได้ง่าย ส่วนกรรมใดดีและเป็นประโยชน์ กรรมนั้นแลทำได้ยากอย่างยิ่ง หมวดตน- ฝึกตน
การทำประโยชน์เพื่อผู้อื่น ถึงจะมากก็ไม่ควรให้เป็นเหตุ ทำลายประโยชน์ที่เป็นจุดหมายของตน หมวดตน- ฝึกตน
กำหนดประโยชน์ที่หมายของตนให้แน่ชัด แล้วพึงขวนขวายแน่วในจุดหมายของตนนั้น หมวดตน- ฝึกตน
คนชั่วฆ่าตัวเองก่อน ภายหลังจึงฆ่าคนอื่น หมวดตน- ฝึกตน
คนมิได้เป็นโจรเพราะคำของคนอื่น มิได้เป็นมุนีเพราะคำของคนอื่น หมวดตน- ฝึกตน
คนอื่นจะทำคนอื่นให้บริสุทธิ์ไม่ได้ หมวดตน- ฝึกตน
ควรรักษาตนนั้นไว้ให้ดี หมวดตน- ฝึกตน
ความบริสุทธิ์และไม่บริสุทธิ์ เป็นของเฉพาะตัว หมวดตน- ฝึกตน
ความผิดของตน มองเห็นได้ยาก หมวดตน- ฝึกตน
ความผิดของผู้อื่นเห็นได้ง่าย หมวดตน- ฝึกตน
ความรักอื่น เสมอด้วยความรักตนเองไม่มี หมวดตน- ฝึกตน
จงถอนตนขึ้นจากหล่ม เหมือนช้างตกหล่มถอนตนขึ้นฉะนั้น หมวดตน- ฝึกตน
จงพิจารณาตนด้วยตนเอง หมวดตน- ฝึกตน
จงอยู่อย่างมีหลักยึดเหนี่ยวใจ อย่าเป็นคนไร้ที่พึ่ง หมวดตน- ฝึกตน
จงเตือนตนด้วย ตนเอง หมวดตน- ฝึกตน
จงเป็นผู้ตามรักษาตน อย่าให้เดือดร้อน หมวดตน- ฝึกตน
ชนะตนนั่นแหละ เป็นดี หมวดตน- ฝึกตน
ชัยชนะใดกลับแพ้ได้ ชัยชนะนั้นไม่ดี ชัยชนะใดไม่กลับแพ้ ชัยชนะนั้นแลเป็นชัยชนะที่ดี หมวดตน- ฝึกตน
ชื่อว่าที่ลับ ไม่มีในโลก หมวดตน- ฝึกตน
ตนทำชั่ว ตัวก็เศร้าหมองเอง ตนไม่ทำชั่ว ตัวก็บริสุทธิ์เอง หมวดตน- ฝึกตน
ตนที่ฝึกดีแล้ว เป็นความโชติช่วงแห่งคน หมวดตน- ฝึกตน
ตนนั่นแหละเป็นที่รักยิ่ง หมวดตน- ฝึกตน
ตนมีทางไป เป็นของตน หมวดตน- ฝึกตน
ตนเองนี่แหละสำคัญกว่า สำคัญกว่าเป็นไหนๆ ตระเตรียมตนไว้ให้ดีก่อนแล้ว ต่อไปก็จะได้สิ่งที่รัก หมวดตน- ฝึกตน
ตนแล เป็นคติของตน หมวดตน- ฝึกตน
ตนแลเป็นที่พึ่งแห่งตน หมวดตน- ฝึกตน
ตนไม่ทำบาปเอง ย่อมหมดจดเอง หมวดตน- ฝึกตน
ตระเตรียมตนให้ดีเสียก่อนแล้ว ต่อไปจะได้สิ่งอันเป็นที่รัก หมวดตน- ฝึกตน
ติตนด้วยข้อใด อย่าทำข้อนั้นเสียเอง หมวดตน- ฝึกตน
ติตนเองเพราะเหตุใด ไม่ควรทำเหตุนั้น หมวดตน- ฝึกตน
ถึงผู้ใดจะชนะเหล่าชนได้พันคนพันครั้งในสงคราม ก็หาชื่อว่าผู้ชนะยอดเยี่ยมไม่ ส่วนผู้ใดชนะตนคนเดียว ผู้นั้นแลชื่อว่าผู้ชนะยอดเยี่ยมในสงคราม หมวดตน- ฝึกตน
ถ้ารู้ว่าตนเป็นที่รัก ก็ไม่ควรประกอบตนนั้นด้วยความชั่ว หมวดตน- ฝึกตน
ถ้าสอนผู้อื่นฉันใด พึ่งทำตนฉันนั้น ผู้ฝึกตนดีแล้ว ควรฝึกผู้อื่น ได้ยินว่าตนแลฝึกยาก หมวดตน- ฝึกตน
ทำบาปเอง ย่อมเศร้าหมองเอง หมวดตน- ฝึกตน
ทุกท่านสามารถทำดีได้ หมวดตน- ฝึกตน
ท่านเอ๋ย ท่านก็สามารถทำดีได้ ไยจึงมาดูหมิ่นตัวเองเสีย หมวดตน- ฝึกตน
บัณฑิต ย่อมฝึกตน หมวดตน- ฝึกตน
บัณฑิตพึงตั้งตนไว้ในคุณอันสมควรก่อน แล้วจึงสอนผู้อื่นภายหลัง จึงไม่มัวหมอง หมวดตน- ฝึกตน
บัณฑิตพึงทำตนให้ผ่องแผ้วจากเครื่องเศร้าหมองจิต หมวดตน- ฝึกตน
บัณฑิตไม่ควรขุดโค่นความดีของตนเสีย พึงรักษาตนไว้ให้ได้ทุกเมื่อ หมวดตน- ฝึกตน
บุคคลไม่ควรลืมตน หมวดตน- ฝึกตน
บุรุษ ไม่พึงสละเสียซึ่งตัวเอง หมวดตน- ฝึกตน
บุรุษไม่พึงให้ซึ่งตนเอง หมวดตน- ฝึกตน
ผู้ประพฤติดี ย่อมฝึกตนอยู่เป็นนิจ หมวดตน- ฝึกตน
ผู้ฝึกตนได้ เป็นผู้ประเสริฐสุดในหมู่มนุษย์ หมวดตน- ฝึกตน
ผู้มีตน ฝึกตนดีแล้ว ย่อมได้ที่พึ่งซึ่งได้ยาก หมวดตน- ฝึกตน
ผู้ใดมีความไร้ศีลธรรมครอบคลุม เหมือนย่านทรายคลุมไม้สาละ ผู้นั้นชื่อว่าทำตนเหมือนถูกผู้ร้ายคุมตัว หมวดตน- ฝึกตน
ผู้ใดรักษาตนได้ ภายนอกของผู้นั้นก็เป็นอันได้รับการรักษาด้วย หมวดตน- ฝึกตน
ฝึกตนได้แล้วจึงควรฝึกคนอื่น หมวดตน- ฝึกตน
พึงขวนขวายในเป้าหมายของตน หมวดตน- ฝึกตน
มัวพะวงอยู่ว่า นี่ของเราชอบ นี่ของเรารัก แล้วปล่อยปละละเลยตนเองเสีย คนอย่างนี้จะไม่ได้ประสบสิ่งที่ชอบสิ่งที่รักเลย หมวดตน- ฝึกตน
รักอื่นเสมอด้วยรักตน นั้นไม่มี หมวดตน- ฝึกตน
รู้ตนว่าเป็นคนเช่นใด เหล่าเทพไท้ก็รู้เช่นนั้น หมวดตน- ฝึกตน
สิ่งที่รักอื่นเสมอด้วยตนไม่มี ทรัพย์อื่นเสมอด้วยข้าวเปลือกไม่มี แสงสว่างอื่นเสมอด้วยปัญญาไม่มี ฝนแลเป็นสระที่ใหญ่ หมวดตน- ฝึกตน
อย่าฆ่าตัวเองเสียเลย หมวดตน- ฝึกตน
เป็นที่รู้กันว่า ตนนี่แหละ ฝึกได้ยาก หมวดตน- ฝึกตน
แน่ะ บุรุษ จริงหรือเท็จ ตัวท่านเองย่อมรู้ หมวดตน- ฝึกตน
โทษคนอื่น เห็นง่าย แต่โทษตนเองเห็นยาก หมวดตน- ฝึกตน
โทษคนอื่นเที่ยวกระจาย เหมือนโปรยแกลบ แต่โทษตนปิดไว้ เหมือนพรานนกเจ้าเล่ห์แฝงตัวบังกิ่งไม้ หมวดตน- ฝึกตน
ไฉนจึงดูถูกตัวเองเล่า หมวดตน- ฝึกตน
ได้ยินมาว่า ตัวเราฝึกได้ยาก หมวดตน- ฝึกตน
ไม่ควรพร่าประโยชน์แห่งตน เพราะประโยชน์ผู้อื่นแม้จะมีมาก หมวดตน- ฝึกตน
ไม่ควรเอาตัวไปพัวพันกับความชั่ว หมวดตน- ฝึกตน
ไม่ควรใส่ใจคำแสลงหูของผู้อื่น ไม่ควรแส่มองธุระที่เขาทำและยังไม่ทำ ควรตั้งใจตรวจตราหน้าที่ของตนนี่แหละ ทั้งที่ทำแล้วและยังไม่กระทำ หมวดตน- ฝึกตน
ไม่พึงอาศัยผู้อื่นยังชีพ หมวดตน- ฝึกตน