200 ภาษาอีสาน ที่ใช้บ่อย ในชีวิตประจำวัน
รวม 200 ภาษาอีสานยอดนิยม
ภาษาอีสานหมวด ก
- กบ
หมายถึง 1.)ชื่ออักษรที่มีตัว บ ป พ ฟ ภ สะกด เรียกว่า แม่กบ หรือ มาตรากบ. 2.)สัตว์สี่เท้าตัวใหญ่กว่าเขียด อยู่ได้ในน้ำหรือบนบกก็ได้ เป็นสัตว์ประเภทครึ่งน้ำครึ่งบก เรียก กบ มีหลายชนิด อย่างว่าพี่นี้คนผู้ฮ้ายลี้อยู่คือกบ เห็นคนมาหลูบลิลูลงลี้(ผญา) . 3.)เครื่องมือช่างไม้ ทำด้วยเหล็กมีรางทำด้วยไม้ สำหรับใสไม้ให้เรียบ มีหลายชนิด เช่น กบสั้น กบยาว กบฮ่อง เป็นต้น. - กระติบข้าว
หมายถึง ก่องใส่ข้าวเหนียวสุก - กลับเฮียน
หมายถึง กลับบ้าน - กะซาง,กะตามซ่าง,กะส่าง
หมายถึง ก็ช่าง,ไม่ใส่ใจ,ช่างเถอะ - กะด้อกะเดี่ย
หมายถึง อะไรจะขนาดนั้น,มากมาย , มากเกินไป, ออกหน้าออกตา - กะปอม,ขี่กะปอม,ขี้กะปอม
หมายถึง กิ้งก่า - กะเลิงเบิ๊บ,กะโลกกะล๊าก
หมายถึง เฉิ่ม,ม้าดีดกระโหลก,กะโหลกกะลา - กะเสินว่ะ
หมายถึง นับประสาอะไร - กะโป๋
หมายถึง กะลามะพร้าว - กินข้าวงาย
หมายถึง รับประทานอาหารมื้อเช้า - กินข้าวสวย
หมายถึง รับประทานอาหารมื้อกลางวัน มื้อเที่ยง - กินข้าวแลง
หมายถึง รับประทานอาหารมื้อเย็น หรือมื้อค่ำ - กึ่ม
หมายถึง เป็นคำด่า เสียดสี ประมาณว่าโง่ ไม่เอาไหน - ก่องจ่อง
หมายถึง กริยา การกระทำที่ดูแล้วไม่เข้าท่า หรือว่ายังไม่ชำนาญ อาการที่หลังของเด็กขด เรียก ขดก่องจ่อง ถ้าหลังผู้ใหญ่ว่า ขดโก่งโจ่ง ก่งจ่ง ก็ว่า. - ก๋อ
หมายถึง เกี่ยว , เกาะเกี่ยว - เกิบ
หมายถึง รองเท้า
ภาษาอีสานหมวด ข
- ขนคิงลุก
หมายถึง อาการกลัว,ขนลุกชัน - ขอบคุณหลายๆเด้อ
หมายถึง ขอบคุณมากๆนะ - ขั่นสั่น,คั่นสั่น,กะสั่น,คะสั่น
หมายถึง ถ้าอย่างนั้น - ขาเลาะ
หมายถึง คนที่ชอบเที่ยวเตร่ไปเรื่อย ส่วนมากจะใช้กับวัยรุ่นหนุ่มสาวที่ชอบเตร็ดเตร่ เที่ยวเล่นสนุกสนาน - ขิว,ฉิ๋ว
หมายถึง หมั่นไส้,กลิ่นเหม็นไหม้ที่มีกลิ่นฉุนหรือเหม็นสาบ , เหม็นเขียว - ขี่แข่ว
หมายถึง ขี้ฟัน - ขี้กะตืก
หมายถึง พยาธิ - ขี้กะตู่,เขียดกะตู่,ขี้คันคาก,ขี่คั่นคาก
หมายถึง คางคก - ขี้ค้าน,ขี้คร้าน
หมายถึง ขี้เกียจ - ขี้ซีก , ขี้สีก
หมายถึง น้ำครำ - ขี้ดื้อขี้มึน
หมายถึง ซุกซน - ขี้ตั๋ว
หมายถึง ขี้โกหก โกหก พุดปด พุดเท็จ พูดโกหกหลอกลวง เรียก ตั๋วะ อย่างว่า อย่ามาตั๋วะให้หล้มตกหล่มดินทราย ตั๋วะให้กำดินทรายหว่านลงในน้ำ เฮ็ดให้เฮียมหลงหล้มตกตมทังหล่ม ตั๋วะให้คาดลาดล้มกลางบ้านมื่นชะเล (ผญา). - ขี้ฟ้า
หมายถึง เมฆ, กลีบเมฆ, ก้อนเมฆ - ขี้ล่าย,ขี้ฮ้าย
หมายถึง ขีเหร่,ดูไม่ดี ไม่น่าดู มีความหมายเดียวกับคำว่า ผู้ฮ้าย - ขี้เกี้ยม
หมายถึง จิ้งจก - ขี้เดียด
หมายถึง ขยะแขยง,รังเกียจ ,ไม่ชอบ - ขี้โก๋
หมายถึง จิ้งเหลน - ขี้โผ่น,ขี้โผ่
หมายถึง พุง,ท้อง - ขี้ไก่โป่
หมายถึง ขี้ไก่ก้อนใหญ่ - ข่อย
หมายถึง ฉัน , ผม , ดิฉัน , กระผม - ข้าวต้มแดก
หมายถึง เป็นขนมหวาน คล้ายกับข้าวต้มมัด แต่ต่างกันตรงที่ข้าวต้มแดกจะใช้ข้าวเหนียวแช่น้ำค้างคืน ตำผสมกับกล้วยสุกบด แล้วห่อด้วยใบตอง คำว่า แดก ในภาษาอีสานจะหมายถึงการตำ, อัดให้แน่น, ยัดเข้าในภาชนะ เช่น ปลาแดก, ข้าวต้มแดก เป็นต้น - ข้าวปุ้น
หมายถึง ขนมจีน - เข็ดแข่ว,เข็ดแข้ว
หมายถึง เสียวฟัน - แข่วซวก
หมายถึง ฟันเหยิน - ไข่หลัง
หมายถึง อวัยวะที่เป็นก้อนกลม ติดกับกระดูกสันหลังของไก่และนก เรียก หมากไข่หลัง.
ภาษาอีสานหมวด ค - ซ
- คนมะลำมะลอย
หมายถึง คนไม่น่าเชื่อถือ - คนไค
หมายถึง คนพอใช้ได้ คนที่ดูด คนน่ารัก คนหน้าตาดี - ควย
หมายถึง โยก,โยกเยก,โคลงเคลง - ควย (ควาย)
หมายถึง ควาย - ควยตู้
หมายถึง ควายทุยเขาสั้น - คัก
หมายถึง สุดยอด , ดีที่สุด ,ได้ดั่งใจ
ถนัด แน่ ชัด การเห็นโดยไม่มีเคลือบแคลงสงสัย เรียก เห็นคัก
ถูกต้อง แน่นอน จริง เช่น เฮ็ดคักๆ เด้อ คึดคักๆ เว้าคักๆ. - คักขนาด
หมายถึง ดีมากๆ,เยี่ยมมากๆ,ดีสุดๆ,สุดยอด - คักน้อ
หมายถึง ดูดี แบบเว่อๆ, เหมือนชมว่าดีแบบประชดประชันนิดๆ - คักอีหลี
หมายถึง สะใจจริง - คักแน่
หมายถึง ที่สุด,ของที่สุด - คัน
หมายถึง ถ้า - คันจ้อง
หมายถึง ร่ม สิ่งที่ใช้ป้องกันแดดหรือฝน - คันยู,ห่ม,คันห่ม
หมายถึง ร่ม - คันแข่ว
หมายถึง หมั่นไส้,หงุดหงิดเนื่องจากทำอะไรไม่ได้อย่างที่คิด - คำคิง
หมายถึง สัมผัส,แตะตามเนื้อดูว่าตัวร้อนหรือไม่ - คำแพง
หมายถึง ผู้ซึ่งเป็นที่รัก หรือ แก้วตาดวงใจของพ่อแม่ - คิดฮอด, คึดฮอด
หมายถึง คิดถึง - คึ
หมายถึง ดันออกให้ห่าง , ถ่างออก - คึด
หมายถึง คิด - คึดฮอด
หมายถึง คิดถึง เรียก คึดฮอด อย่างว่า คึดฮอดน้องนอนกรองน้ำตาหลั่ง คันแม่นพังจั่งส้างซิเพม้างตั้งแต่ดน (กลอน) คึดฮอดน้องยามเมื่อโค็ยแข็ง บาดห่าโค็ยแข็งเซาบ่ให้เอากะได้ (บ.). - คือ
หมายถึง เหมือน - คือกัน
หมายถึง เหมือนกัน เช่นกัน - คือเก่า
หมายถึง เหมือนเดิม - คือแหน่จั๊กหน่อย
หมายถึง ค่อยดีขึ้นมาหน่อย - ค่อย,ข่อย,ข้อย
หมายถึง ตัวเราเอง - ค่อยฮักเจ้า, ข่อยฮักเจ้า
หมายถึง ฉันรักเธอ - ค้ำคูณ
หมายถึง ดี, เป็นมงคล, ศิริมงคล, เจริญก้าวหน้า - เคียว
หมายถึง แรด,ร่าน,ดอกทอง ,คนคึกคะนองเรียก คนเคียว อย่างว่า เถ้าคันเคียวสามซาวว่าหนุ่ม (กาพย์ปู่) หญิงดอกทอง เรียก คนหีเคียว อย่างว่า โต่บ่ช่างว่าไม้บ่เหนียว โตหีเคียวว่ากรรมก่อนกี้ (ภาษิต). - แคดแลด
หมายถึง โผล่ออกมา , แพมออกมา ,ส่วนเกินที่ยื่นออกมา - แค้น
หมายถึง ติดคอ - แค้นข้าว
หมายถึง ข้าวติดคอ - ไคแน
หมายถึง พอจะดีหน่อย, ค่อยยังชั่ว แคนไคแน ก็เรียก - งัว
หมายถึง วัว - งานดอง
หมายถึง งานแต่งงาน - งามโพดงามเหลือ งามแท้งามว่า
หมายถึง สวยจริงสวยจัง สุดจะพรรณา - จอบเบิ่ง
หมายถึง แอบดู - จะของ
หมายถึง ตัวเอง - จัก (ไม่รู้)
หมายถึง ไม่รู้จัก - จักบาท (เงิน)
หมายถึง เงินกี่บาท - จักว่าหยังเป็นหยัง
หมายถึง ไม่รู้ว่าอะไรเป็นอะไร - จักเทื่อ
หมายถึง สักครั้ง - จักแหล่ว
หมายถึง ไม่รู้สิ - จั๊กกะเดียม
หมายถึง จั๊กกะจี้ - จือ
หมายถึง จำ,เข็ด - จื้น
หมายถึง แฉะ - เจ้า
หมายถึง เธอ, คุณ - ซอยแน
หมายถึง ช่วยด้วย - ซัง
หมายถึง เกลียด - ซั่นแหล่ว
หมายถึง นั่นไงว่าแล้ว - ซาว
หมายถึง ยี่สิบ - ซือๆ
หมายถึง เฉยๆ - ซื่อๆ (เว้า)
หมายถึง พูดตรงๆ - ซู่มื้อ
หมายถึง ทุกวัน
ภาษาอีสานหมวด ด - น
- ดน
หมายถึง นาน - ดังไฟ
หมายถึง ก่อไฟ - ดาก
หมายถึง ก้น , ตูด , ส่วนท้าย ปลายลำไส้ใหญ่ที่ทวารหนัก เรียก ดาก อย่างว่า ซ่าเพิ่นซ่าดี ซ่าโตซ่าหีติดดาก (ภาษิต) ดินเหนียวสีแดงเรื่อๆ หรือสีเหลืองอ่อน เรียก ดินดาก. - ดาง
หมายถึง ตาข่ายที่สานด้วยปอ ป่าน เรียก ดาง เช่น ดางแห ดางหวิง ดางมอง หรือสิ่งที่มีลักษณะเหมือนตาข่ายเรียก ดาง เช่น รวงผึ้งเรียก ดางเผิ้ง อย่างว่า ให้ค่อยทำเพียรสร้างเสมอแตนสร้างช่อ ให้ค่อยติดต่อไว้เสมอเผิ้งต่อดาง (อิน). - ดึก
หมายถึง ดึก, มืดค่ำ เดิก ก็เรียก - เด็กน้อย
หมายถึง เด็กๆ, เด็กเล็ก - โดน
หมายถึง นาน - ตลาด
หมายถึง ตลาด (เหมือนกับภาษากลาง) - ตอนแลง
หมายถึง ตอนเย็น - ตาฮัก ตาแพง
หมายถึง น่ารัก น่าเอ็นดู - ตำบักหุ่ง
หมายถึง ส้มตำ - ตำอิด,ตำก่อ
หมายถึง แต่ก่อน , ตอนแรก , เริ่มต้น , แต่ไหนแต่ไร,นานมาแล้ว - ตี้ละ
หมายถึง สิ - ตื่น
หมายถึง 1.)ตกใจ 2.)ฟื้นจากหลับ เรียก ตื่น อย่างว่า ให้ตื่นแต่เดิก ให้เศิกแต่หนุ่ม ให้ตื่นเดิกคือกา ให้หากินคือไก่ ตื่นแต่เช้ากินข้าวกับปลา ตื่นสวยกินขวยขี้ไก่โป่ (ภาษิต). - ตุ้ย
หมายถึง อ้วน - ถิ่ม
หมายถึง ทิ้ง - ถืก
หมายถึง ถูก - ท้าว
หมายถึง คำแทนใช้นำหน้าเรียกคน - เนาะ
หมายถึง เป็นคำพูดชักชวน เช่น ไปนำกันเนาะ กินนำกันเนาะ เป็นคำที่ใช้ยืนยัน เช่น อีหลีล่ะเนาะ แปลว่า ก็จริงน่ะสิ
ภาษาอีสานหมวด บ - ฟ
- บัก
หมายถึง คําเรียกชายที่เสมอกันหรือต่ำกว่า - บักนัด
หมายถึง สับปะรด - บักพริก
หมายถึง พริก หมายถึงทั้งพริกสดและพริกแห้ง - บักมี่
หมายถึง ขนุน - บักสีดา
หมายถึง ฝรั่ง (ผลไม้) - บักหำ
หมายถึง ไอ้หนู - บักหำน้อย
หมายถึง เด็กผู้ชาย - บักเขียบ
หมายถึง น้อยหน่า (ผลไม้) - บักแงว
หมายถึง คอแลน เป็นผลไม้ป่า ภายนอกเหมือนลิ้นจี่แต่ลูกเล็กประมาณองุ่น เนื้อด้านในเหมือนเนื้อเงาะแต่รสชาติเหมือนลิ้นจี่ รสชาติเปรี้ยวนำหวาน เมล็ดเหมือนเงาะ - บืน
หมายถึง เสือกไป ไสไป คืบไป ใช้อกเสือกไป เรียก บืน เช่น งูบืน ปลาบืน อย่างว่า มันหากเหลือแฮงแล้วปลาบืนยามเดือนสี่ เงี่ยงกะหลุ้ยคุยกะล้มปานนั้นว่าบ่บืน (กลอน). - บุญผลา
หมายถึง บุพเพสันนิวาส,พรหมลิขิต - บ่หัวซา
หมายถึง ไม่ถือสา, ไม่ใส่ใจ - บ่เป็นหยัง
หมายถึง ไม่เป็นรัย - บ้าน
หมายถึง หมู่บ้าน ชุมชนที่อยู่รวมกันหลายครัวเรือน - เบิ๊ด , เบิด ,เหมิด
หมายถึง หมด - ป่วง
หมายถึง บ้า,เฟอะฟะ - ป้อยด่า
หมายถึง ด่า - ไปเฮ็ดเวียก
หมายถึง ไปทำงาน - ผักอีเลิด
หมายถึง ชะพลู, ใบชะพลู เป็นพืชในวงศ์ Piperaceae มักสับสนกับพลู แต่ใบรสไม่จัดเท่าพลูและมีขนาดเล็กกว่า ชะพลูเป็นพันธุ์ไม้ที่ชอบพื้นที่ลุ่ม มีความชื่น ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการปักชำ โดยการเลือกกิ่งที่มีใบอ่อนและใบแก่ เด็ดใบแก่ออกและนำไปปักชำได้ ผักแค, ผักปูลิง, ผักนางเลิด ก็เรียก - ผู้ข่า
หมายถึง ข้าพเจ้า - ผู้ลังคน
หมายถึง บางคน - ผู้ฮ้าย
หมายถึง ขี้เหร่, ไม่สวย, ไม่หล่อ, หน้าตาไม่ดี - ไผ
หมายถึง ใคร - พอกะเทิน
หมายถึง ไม่มากไม่น้อย ครึ่งๆกลางๆ - พอกำกา
หมายถึง ไม่มากไม่น้อย,ครึ่งๆกลางๆ,50:50 - พ่อเสี่ยว
หมายถึง มิตรสหายหรือเพื่อนของพ่อเรียก พ่อเสี่ยว อย่างว่า เสี่ยวต่อเสี่ยวกินเยี่ยวกะแต โคยแปแปสี้หีแม่เสี่ยว (สอย). - พ้อ
หมายถึง พบ - พ้อว้อ
หมายถึง การแสดงอาการหลุกหลิกดุจลิง เรียก พ้อว้อ พ้อว้อแพ้แว้ ก็ว่า ถ้าตัวใหญ่เรียก โพ้โว้ โผ้โว้เพ้เว้ ก็ว่า. - พ้อว้อแพ้แว้
หมายถึง ลักษณะอาการลับๆล่อๆ ผลุบ ๆ โผล่ ๆ เดี๋ยวก็อยู่ตรงนั้น เดี๋ยวก็โผล่มาตรงนี้ - เพิ่น
หมายถึง คนอื่น, เขา (คนที่กำลังถูกพูดถึง) - ฟ้าว
หมายถึง รีบ
ภาษาอีสานหมวด ม - ส
- มัก
หมายถึง รัก,ชอบ - มักย่อง
หมายถึง บ้ายอ - มักหลาย
หมายถึง ชอบมาก - มิดจีลี
หมายถึง เงียบสนิท - มีแฮง
หมายถึง สดชื่น,กระปรี้กระเปร่า - มื้อวาน
หมายถึง เมื่อวาน - มื้ออื่น
หมายถึง พรุ่งนี้ - มุนอุ้ยปุ้ย
หมายถึง แหลกละเอียด - มูลมัง
หมายถึง มรดก - ม่วน
หมายถึง สนุก - เมิดคำสิเว้า
หมายถึง ไม่มีอะไรจะพูด/พูดไม่ออก - เมือบ้าน
หมายถึง กลับบ้าน - แมงจินูน
หมายถึง แมลงนูน แมลงนูนเขียวเป็นด้วงที่มีสีสันสวยงามเป็นที่สนใจแก่ผู้พบเห็น อาหารตัวเต็มวัยได้แก่ใบไม้พืชในวงศ์ ตะแบก ( Lythraceae ) แต่หากนำมาเพาะเลี้ยงสามารถให้กล้วยเป็นอาหาร เขตแพร่กระจาย ตั้งแต่อินเดีย พม่า ลาว กัมพูชา และทั่วทุกภาคของประเทศไทย โดยจะมีระยะการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญ 4 ระยะ คือ ระยะไข่ ระยะตัวอ่อนหรือหนอน ระยะดักแด้ ระยะตัวเต็มวัย ตัวหนอนมีขาสามคู่ ไม่มีขาเทียม ตัวเต็มวัยมีสีเขียววาว มีสวนขอบของส่วนหัว ลำตัวและปีกเป็นสีทองแดงด้านใต้ท้องและส่วนขามีสีทองแดง มีระยางค์สัมผัสที่ส่วนหัว 2 คู่ มีกราม 2 คู่ และหนวด 1 คู่ แบบใบไม้ lamellate แมลงนูนเขียวยังเป็นแมลงที่ได้รับความสนใจของผู้เลี้ยงแมลงในกลุ่มด้วงจากต่างประเทศ และมีการนำแมลงนูนเขียวมาบริโภคเป็นอาหาร แมงกินูน, แมงอีนูน ก็เรียก - แมงอีนูน
หมายถึง แมลงนูน แมลงนูนเขียวเป็นด้วงที่มีสีสันสวยงามเป็นที่สนใจแก่ผู้พบเห็น อาหารตัวเต็มวัยได้แก่ใบไม้พืชในวงศ์ ตะแบก ( Lythraceae ) แต่หากนำมาเพาะเลี้ยงสามารถให้กล้วยเป็นอาหาร เขตแพร่กระจาย ตั้งแต่อินเดีย พม่า ลาว กัมพูชา และทั่วทุกภาคของประเทศไทย โดยจะมีระยะการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญ 4 ระยะ คือ ระยะไข่ ระยะตัวอ่อนหรือหนอน ระยะดักแด้ ระยะตัวเต็มวัย ตัวหนอนมีขาสามคู่ ไม่มีขาเทียม ตัวเต็มวัยมีสีเขียววาว มีสวนขอบของส่วนหัว ลำตัวและปีกเป็นสีทองแดงด้านใต้ท้องและส่วนขามีสีทองแดง มีระยางค์สัมผัสที่ส่วนหัว 2 คู่ มีกราม 2 คู่ และหนวด 1 คู่ แบบใบไม้ lamellate แมลงนูนเขียวยังเป็นแมลงที่ได้รับความสนใจของผู้เลี้ยงแมลงในกลุ่มด้วงจากต่างประเทศ และมีการนำแมลงนูนเขียวมาบริโภคเป็นอาหาร แมงกินูน, แมงจินูน ก็เรียก - แม่น
หมายถึง ใช่ คำว่า แม่น ภาษาอีสานจะออกเสียงว่า แม็น (เสียงสั้น) จะไม่ได้ออกเสียง แม่น ที่แปลว่า เที่ยงตรง ถูกต้อง - แม่นบ่
หมายถึง ใช่ไหม ใช่หรือไม่ ใช่หรอ - แม่มาน
หมายถึง สตรีที่กำลังตั้งครรภ์, หญิงตั้งครรถ์ - ย่าง
หมายถึง เดิน - ย่างสาก
หมายถึง เดินผ่าน เดินไปใกล้ๆ ในระยะสายตา - ย่าน
หมายถึง กลัว - ลายต่าง
หมายถึง แตกต่างอย่างสิ้นเชิง หรือ เปลี่ยนแปลงไป - ลำลี่ ลำไล
หมายถึง เซ้าซี้ มากเรื่อง - ลูกหล้า
หมายถึง ลูกคนสุดท้อง - เลาะ
หมายถึง 1. แวะรายทาง, เตร็ดเตร่ไปเรื่อย 2. เลียบไปตามชายฝั่ง - แลน
หมายถึง วิ่ง - ไว
หมายถึง เร็ว - สวบ
หมายถึง คาบ, กัด - สวอย
หมายถึง หมดเรี่ยวแรง สิ้นกำลัง - สายแนน
หมายถึง คู่ครองที่เคยอยู่กินกันมาหลายภพหลายชาติ, บุพเพสันนิวาส, เนื้อคู่ กกแนน ก็เรียก - สำมะแจ๋
หมายถึง ลักษณะการพูดมากและไม่เป็นความจริง - สิบสิฮ่าง ซาวสิฮ่าง
หมายถึง อะไรจะเปลี่ยนแปลงไปอย่างไรก็ตาม - สี่
หมายถึง (กริยา) การร่วมประเวณี การมีเพศสัมพันธ์ (นาม) จำนวนสามบวกหนึ่ง เรียก สี่ เรียกชื่อเดือนทางจันรคติว่า เดือน ๔ ตกในระหว่างเดือนมีนาคม. - สูน
หมายถึง โกรธ - ส่ง
หมายถึง กางเกง - เสื้อหมากกะแล่ง
หมายถึง เสื้อคอกระเช้า - แสบบักหูก
หมายถึง อาการกรดไหลย้อน หรือ สำนวน หมายถึง เจ็บใจ เจ็บปวดหัวใจ แสลงใจ
ภาษาอีสานหมวด ห - ฮ
- หงำ
หมายถึง บัง, ข่ม, ครอบ - หนหวย
หมายถึง รำคาญ, ไม่สบายใจ, หงุดหงิด, กังวลใจ - หนานผัก
หมายถึง แปลงผัก, แปลงปลูกผัก - หน้าถั่งดังคม
หมายถึง หน้าตาคมขำ, หน้าตาดี - หน้าแบ้
หมายถึง หน้าตาตลก หน้าเหมือนแบ้ (แพะ) หน้าตาไม่ดี ไม่น่ามอง ไม่มีจุดเด่น อัปลักษณ์ ก็ว่า - หมากแงว
หมายถึง คอแลน เป็นผลไม้ป่า ภายนอกเหมือนลิ้นจี่แต่ลูกเล็กประมาณองุ่น เนื้อด้านในเหมือนเนื้อเงาะแต่รสชาติเหมือนลิ้นจี่ รสชาติเปรี้ยวนำหวาน เมล็ดเหมือนเงาะ - หมาน
หมายถึง โชคดี,รวย ได้มาก - หยุม
หมายถึง ขยุ้ม ขยุ้มด้วยเล็บ - หลูโตน
หมายถึง (กริยา) สงสาร รู้สึกเห็นใจในความเดือดร้อนหรือความทุกข์ของผู้อื่น, รู้สึกห่วงใยด้วยความเมตตากรุณา, เช่น เห็นเด็ก ๆ อดอยากก็รู้สึกสงสาร เห็นเขาประสบอัคคีภัยแล้วสงสาร. - หล่วยหล่าย
หมายถึง เลื้อย, ลักษณะการเลื้อยของงู, อาการที่คล้ายการเลื้อยของสัตว์เลื้อยคลาน - หัวซา
หมายถึง สนใจ,ใส่ใจ - ใหญ่
หมายถึง โต ไม่เล็ก โต เรียก ใหญ่ ลูกคนโต เรียก ลูกผู้ใหญ่ บ้านที่กว้างขวาง เรียก บ้านใหญ่ สิ่งของขนาดใหญ่ เรียก ใหญ่ อย่างว่า สองนายตั้งปานโตงเหล้าใหญ่ ชอบที่วอนพี่ผู้คีงค้อมค่อยเอา (ฮุ่ง) ยุ่งเหยิงมาก เรียก หยุ้งใหญ่ อย่างว่า ต้นไม้ใหญ่บ่มีผีสาวผู้ดีบ่มีชู้ธรณีบ่อกแตกสารือ ตาแฮกเปิดไก่ต้มดินชิแห้งไง่ผง (ผญา). - อีหลี
หมายถึง จริงๆ - อ้าย
หมายถึง พี่ชาย - โอ้นโต้น
หมายถึง ลักษณะของสิ่งที่ห้อยลงมา, โตงเตง - ฮิ
หมายถึง เรื่องมาก , ตำหนิ , ช่างเลือกมาก, ไม่ถูกใจ, ไม่พอใจ, ไม่ชอบ - ฮ่าง
หมายถึง พัง ชำรุด เสียหาย - ฮ้าง
หมายถึง ทอดทิ้ง จากไป เมียที่ผัวทอดทิ้ง เรียก แม่ฮ้าง ผัวที่เมียทอดทิ้ง เรียก พ่อฮ้าง หนุ่มสาวที่รักกันแล้วทอดทิ้งกันไป เรียก ฮ้างชู้ บ้านที่คนทอดทิ้ง เรียก บ้านฮ้าง เรือนที่ไม่มีคนอยู่อาศัย เรียก เฮือนฮ้าง วัดที่ไม่มีพระสงฆ์อยู่ เรียก วัดฮ้าง อย่างว่า ญิงชายฮู้เฮียงกลการย่อยโชค ส่ำฮ้างฮามหม้ายหมู่สะเทิน (สังข์) คันหากมีผัวแล้วบ่กลัวใผอย่าฟ้าวว่า บาดห่าเป็นฮ้างหม้ายชิมาโอ้ใส่เขา (ผญา). - เฮือน
หมายถึง เรือน , บ้าน , ที่อยู่อาศัย - แฮกเสี่ยว
หมายถึง ผูกมิตร การผูกมิตร เรียก แฮกเสี่ยว คำว่า เสี่ยว ได้แก่ มิตร สหาย เพื่อน หรือ เกลอ การผูกเสี่ยวจะทำเป็นพิธีเสียเหล้าไหไก่ตัวเพื่อเลี้ยงดูกัน หรือคนสองคนเมื่อสมัครรักใคร่กันแล้วผูกข้อต่อแขนด้วยด้ายเพียงสองเส้นก็ได้ ผู้หญิงจะเป็นเสี่ยวกับผู้ชาย หรือผู้ชายจะเป็นเสี่ยวกับผู้หญิงก็ได้ ขออย่างเดียวขอให้รักสมัครสมานประสานสามัคคีกันไปจนตลอดชีวิต การผูกเสี่ยวเป็นประเพณีที่ชาวอีสานนับถือมาแต่ดึกดำบรรพ์ ผ๔้เป็นเจ้าของประเพณีนี้ก็คือบรรพบุรุษอีสาน ถือว่าท่านฉลาดและหลักแหลมนัก ถ้าโลกทั้งโลกเป็นมิตรสหายกัน เรื่องฆ่าตีบีฑ์โบยลักเล็กขโมยน้อย หรือเรื่องวิวาทบาดหมางแย่งอำนาจวาสนากันคงไม่เกิดขึ้นแน่ ถ้าคนในโลกนี้เกี่ยวข้องกันในการเป็นมิตรสหายกัน.
คิดว่าน่าจะเต็มอิ่มกับภาษาอีสานทั้ง 200 คำกันไปแล้วเนอะ หวังว่าน่าจะพอมีประโยชน์ให้นำไปใช้ต่อในชีวิตประจำวันกัน
หากยังไม่เจอคำไหน หรือคิดว่ามีตกหล่นไป สามารถแจ้งแนะนำกันเข้ามาได้เลย
