คำไวพจน์ ร้องไห้

ก. อาการที่นํ้าตาไหลเพราะประสบอารมณ์อันแรงกล้า เช่น เจ็บปวด เศร้าโศก ดีใจ, บางทีใช้ว่า ร้อง คําเดียว หรือใช้เข้าคู่กับคำ ร้องห่ม เป็น ร้องห่มร้องไห้ หรือ ร้องไห้ร้องห่ม ก็ได้.

กระซิก หมายถึง ก. ค่อยเบียดเข้าไป.

กระอืด หมายถึง ก. ร้องไห้รํ่าไร, รํ่าไห้, เช่น เกรงอาตม์กระอืดโอย. (สรรพสิทธิ์), จำนองกระอืดโอย ทุกขทรวงละลวงกาม. (อนิรุทธ์).

กระโหย หมายถึง [-โหยฺ] (กลอน) ก. โหย คือ ร้องไห้, ครํ่าครวญ.

กันแสง หมายถึง (ราชา) ก. ร้องไห้, ราชาศัพท์ใช้ว่า ทรงพระกันแสง หรือ ทรงกันแสง. (ข. กนฺแสง ว่า ผ้าเช็ดปาก, ผ้าเช็ดมือ, ผ้าเช็ดหน้า).

กำสรวล หมายถึง [-สวน] (แบบ) ก. โศกเศร้า, ครํ่าครวญ, ร้องไห้, เช่น ไทกำสรดสงโรธ ท้ยนสงโกจกำสรวลครวญไปพลาง. (ม. คำหลวง ทานกัณฑ์). (โบ กําสรวญ).

กินน้ำตา หมายถึง (สํา) ก. ร้องไห้, เศร้าโศก.

กินน้ำตาต่างข้าว หมายถึง (สำ) ก. ร้องไห้เศร้าโศกจนไม่เป็นอันกิน.

คร่ำครวญ หมายถึง ว. ร้องรํ่ารําพัน.

งอแง หมายถึง ว. ขี้แย, ขี้อ้อน, (ใช้แก่เด็ก); (ปาก) รวนเร, บิดพลิ้ว; เอาใจยาก.

จาบัล หมายถึง [-บัน] (แบบ) ก. หวั่นไหว, กระสับกระส่าย เช่น ดาลดับรงับจิตรจาบัลย์ เทียรทิพยสุคันธ ธรศมาโสรจโทรมสกนธ์. (ดุษฎีสังเวย); กำสรด, ร้องไห้คร่ำครวญ, สะอึกสะอื้น. (ส. จาปลฺย ว่า ความหวั่นไหว).

จาบัลย์ หมายถึง [-บัน] (แบบ) ก. หวั่นไหว, กระสับกระส่าย เช่น ดาลดับรงับจิตรจาบัลย์ เทียรทิพยสุคันธ ธรศมาโสรจโทรมสกนธ์. (ดุษฎีสังเวย); กำสรด, ร้องไห้คร่ำครวญ, สะอึกสะอื้น. (ส. จาปลฺย ว่า ความหวั่นไหว).

บีบน้ำตา หมายถึง ก. แกล้งร้องไห้, ร้องไห้.

ประปราน หมายถึง ก. ข้อนอก, ตีอก, ร้องไห้.

พิลาป หมายถึง ก. รํ่าไรรําพัน, ครํ่าครวญ, ร้องไห้, บ่นเพ้อ. (ป., ส. วิลาป).

ฟูมฟาย หมายถึง ก. ทําฟองให้มาก, เล่นฟองนํ้า. ว. อาการที่มีนํ้าตานองหน้า เช่น ร้องไห้ฟูมฟาย; มากมาย, ล้นเหลือ, สุรุ่ยสุร่าย เช่น ใช้เงินฟูมฟาย คือ จับจ่ายใช้สอยเกินสมควร.

ยม หมายถึง ก. ร้องไห้. (ข.).

รวะ หมายถึง น. เสียงดัง, เสียงเอิกเกริก, เสียงอึง, เสียงร้องครํ่าครวญ. ก. ร้อง, ร้องไห้. (ป., ส.).

ร่ำไห้ หมายถึง ก. ร้องไห้เป็นเวลานาน, ร้องไห้ไม่หยุดหย่อน.

ร้องกระจองอแง หมายถึง ก. อาการที่เด็กหลาย ๆ คนร้องไห้พร้อม ๆ กัน.

ร้องห่ม หมายถึง ก. ร้องรํ่าไรอย่างน้อยอกน้อยใจ, มักใช้เข้าคู่กับคำ ร้องไห้ เป็น ร้องห่มร้องไห้ หรือ ร้องไห้ร้องห่ม.

ลักสร้อย หมายถึง (กลอน) ก. แอบร้องไห้.

สะอึกสะอื้น หมายถึง ก. ร้องไห้ร่ำไรมีเสียงสะอื้นเป็นห้วง ๆ เช่น เด็กถูกตี หลังจากหยุดร้องไห้แล้วก็ยังสะอึกสะอื้นอยู่. ว. อาการที่ร้องไห้รํ่าไรมีเสียงสะอื้นเป็นห้วง ๆ เช่น แม่ตีทีเดียว ร้องไห้สะอึกสะอื้นไปตั้งชั่วโมง.

ฮือ หมายถึง ก. กรูกันเข้ามาหรือออกไป, แตกตื่นชั่วขณะ. ว. อาการที่ไฟไหม้ลุกลามอย่างรวดเร็ว ในความว่า ไฟลุกฮือ.

เป่าปี่ หมายถึง (ปาก) ก. สูบฝิ่น; ร้องไห้.

เศร้าโศก หมายถึง ว. มีความทุกข์โศกเสียใจอาลัยอาวรณ์มากเช่น พ่อตายทำให้เขาเศร้าโศกเสียใจมาก, โศกเศร้า ก็ว่า.

เสียน้ำตา หมายถึง ก. ร้องไห้ เช่น ละครเรื่องนี้เศร้าจริง ๆ ทำให้ฉันต้องเสียน้ำตา คนเลว ๆ อย่างนี้ตายไปก็ไม่น่าจะเสียน้ำตาให้.

แง หมายถึง น. เรียกส่วนของหน้าตรงหว่างคิ้วว่า หน้าแง.

โรทนะ หมายถึง [โรทะนะ] น. การร้องไห้. (ป., ส.).

โศก หมายถึง ดู อโศก.

โศกา หมายถึง ก. ร้องไห้ เช่น รู้ว่าผิดแล้วก็แก้ตัวใหม่ อย่ามัวแต่นั่งโศกาอยู่เลย.

โศกาดูร หมายถึง ก. เดือดร้อนด้วยความโศก, ร้องไห้สะอึกสะอื้น. (ส. โศก + อาตุร).

โศกี หมายถึง ก. ร้องไห้ เช่น รู้ว่าผิดแล้วก็แก้ตัวใหม่ อย่ามัวแต่นั่งโศกาอยู่เลย.

โหยไห้ หมายถึง ก. ร้องไห้ครํ่าครวญถึง.

โอดกาเหว่า หมายถึง (ปาก) ก. ร้องไห้ครํ่าครวญ.

ไห้ หมายถึง (วรรณ) ก. อาการที่นํ้าตาไหลเพราะประสบอารมณ์อันแรงกล้า เช่น ไห้รํ่ารักลูกไท้ ไห้บ่รู้กี่ไห้ ลูกแก้วกับตน แม่เอย. (ลอ), มักใช้เข้าคู่กับคํา ร้อง เป็น ร้องไห้.