สำนวนไทย หมวด ก
สำนวนไทย หมายถึง ถ้อยคำ กลุ่มคำ หรือประโยคที่ไม่ได้แปลความหมายตรง ๆ แต่มีความหมายเชิงเปรียบเทียบแฝงอยู่ เช่น สอนจระเข้ให้ว่ายนํ้า รำไม่ดีโทษปี่โทษกลอง
คำสุภาษิต หรือ สำนวนสุภาษิต คือ คำในภาษาไทยที่ใช้ในการสื่อสารเชิงเปรียบเทียบอุปมาอุปมัย มักมีความหมายในการตักเตือนสั่งสอนในทางบวก มีความหมายที่ดี เช่น รักยาวให้บั่นรักสั้นให้ต่อ น้ำเชี่ยวอย่าขวางเรือ
คำพังเพย หมายถึง ถ้อยคำหรือข้อความที่กล่าวเป็นกลาง ๆ เพื่อให้ตีความเข้ากับเรื่อง มีความหมายแฝงอยู่ อาจเป็นคำที่ใช้สื่อในทางเปรียบเปรย หรือในทำนองเสียดสี เช่น กระต่ายตื่นตูม เสียน้อยเสียยากเสียมากเสียง่าย
รวมสำนวนไทย หมวด ก
สำนวนไทย หมวด ก ตามที่เคยรู้จัก สํานวนไทย มีอยู่หลายคำ จะมีคำไหนที่เรารู้จักไหมนะ
- กบเลือกนาย หมายถึง ผู้ที่ต้องการเปลี่ยนผู้บังคับบัญชาอยู่เรื่อย ๆ
- กบในกะลาครอบ หมายถึง ผู้มีความรู้และประสบการณ์น้อย แต่สำคัญตนว่ามีความรู้มาก
- กรวดน้ำคว่ำกะลา หมายถึง ตัดขาดไม่ขอเกี่ยวข้องด้วย
- กรวดน้ำคว่ำขัน หมายถึง การตัดขาดไม่ขอเกี่ยวข้องด้วย เลิกไม่คบหาสมาคมกันต่อไป
- กระจอกงอกง่อย หมายถึง ยากจนเข็ญใจ
- กระจัดพลัดพราย หมายถึง แตกฉานซ่านเซ็นไป ไม่รวมอยู่ในพวกเดียวกัน
- กระชังหน้าใหญ่ หมายถึง จัดจ้าน, ออกหน้ารับเสียเอง เช่น แม่กระชังหน้าใหญ่
- กระดกกระดนโด่ หมายถึง ตั้งอยู่อย่างไม่เรียบร้อย, ท่าทางเก้กังไม่เรียบร้อย
- กระดังงาลนไฟ หมายถึง หญิงที่เคยแต่งงานหรือผ่านผู้ชายมาแล้ว ย่อมรู้จักชั้นเชิงทางปรนนิบัติและเอาอกเอาใจผู้ชายได้ดีกว่าหญิงที่ยังไม่ได้แต่งงาน
- กระดี่ได้น้ำ หมายถึง ใช้เปรียบเทียบคนที่แสดงอาการดีอกดีใจตื่นเต้นจนตัวสั่น
- กระดูกสันหลังของชาติ หมายถึง คำนี้คือคำเปรียบความสำคัญของชาวนาคือกระดูกสันหลังของชาติ ผู้ผลิตอาหาร ปัจจัยหลักของประเทศและของโลกใบนี้
- กระดูกแข็ง หมายถึง ไม่ตายง่าย ๆ
- กระต่ายขาเดียว หมายถึง การยืนกรานไม่ยอมรับผิด ปากแข็งยืนยันคำพูดเดิม
- กระต่ายตื่นตูม หมายถึง กลัวในเหตุการณ์ที่ยังมาไม่ถึง
- กระต่ายสามขา หมายถึง ยืนกรานไม่ยอมรับ
- กระต่ายหมายจันทร์ หมายถึง การที่ผู้ชายฐานะยากจนกว่าฝ่ายหญิงแต่ไปหลงรักหมายปองชอบผู้หญิงที่มีฐานะดีกว่า โอกาสที่จะสมหวังได้นั้นคงค่อนข้างยากเพราะพ่อแม่ของฝ่ายหญิงคงไม่ชอบและคงต้องคอยกีดกัน เปรียบเทียบผู้ชายเป็นเหมือนกระต่ายที่เฝ้ามองดวงจันทร์ที่ลอยสูงเด่นอยู่เหนือท้องฟ้าในยามค่ำคืน ทำอย่างไรก็ไม่มีทางและโอกาสที่จะไปสัมผัสกับดวงจันทร์ได้
- กระต่ายแหย่เสือ หมายถึง การไปล้อเล่น ท้าทายกับผู้ที่มีอำนาจ บารมีมากกว่า ซึ่งอาจทำให้เกิดอันตรายได้
- กระสือตอมห่า หมายถึง ใช้เรียกคนหรือกลุ่มคนที่รุมมาหาผลประโยชน์อะไรซักอย่าง
- กระเชอก้นรั่ว หมายถึง สุรุ่ยสุร่าย ไม่รู้จักเก็บหอมรอมริบ ขาดการประหยัด
- กระเทือนซาง หมายถึง กระทบความรู้สึก มักใช้ในความปฏิเสธ
- กระแตวับ หมายถึง หน้าเป็น เช่น แต่ล้วนตัวตอแหลกระแตวับ
- กระโถนท้องพระโรง หมายถึง กระโถนใหญ่ที่ตั้งไว้ที่ท้องพระโรงในศาลาลูกขุนใน สำหรับที่ใคร ๆ บ้วนน้ำหมากหรือทิ้งชานหมากได้
- กลมเป็นลูกบิลเลียด หมายถึง หลบหลีก หลีกหนี แถไถ ไปได้คล่องแคล้วจนจับไม่ติดไล่ไม่ทัน
- กลมเป็นลูกมะนาว หมายถึง ลักษณะของคนที่หลบหลีกไปได้คล่องจนจับไม่ติด (มักใช้ในทางไม่ดี)
- กลับหน้ามือเป็นหลังมือ หมายถึง เปลี่ยนแปลงหรือทำให้ผิดไปจากเดิมอย่างตรงกันข้าม
- กลับเนื้อกลับตัว หมายถึง เลิกทำความชั่วหันมาทำความดี
- กลางเก่ากลางใหม่ หมายถึง ไม่เก่าไม่ใหม่
- กลืนไม่เข้าคายไม่ออก หมายถึง การกระทำที่ตัดสินใจไม่ถูก ตัดสินใจได้ยากว่าจะเลือกทางไหน เนื่องจากทั้งสองทาง ก็ส่งผลกระทบด้านลบทั้งสองทางเลือก เปรียบเปรยถึง มีก้างปลาติดอยู่ในคอซึ่งกลืนก็ไม่เข้าท้อง คายก็ไม่สามารถทำได้ง่าย
- กล้านักมักบิ่น หมายถึง คนที่มีความกล้ามากเกินไป หรือทำตัวอวดฉลาดอาจจะต้องพบเจอกับอันตราย
- กวนน้ำให้ขุ่น หมายถึง ทำให้เรื่องราวที่สงบเรียบร้อยไร้ปัญหา กลับมาเป็น วุ่นวาย ยุ่งเหยิงไม่สงบ ไม่เรียบร้อย
- กวัดไกวไสส่ง หมายถึง ไล่ไปให้พ้น
- กว่าถั่วจะสุกงาก็ไหม้ หมายถึง ลักษณะของการทำงานที่มีความรีรอลังเลใจ ทำให้แก้ไขปัญหาได้ไม่ทันท่วงที เมื่อได้อย่างหนึ่งแล้ว แต่กลับต้องเสียอีกอย่างหนึ่งไป
- กอดแข้งกอดขา หมายถึง เคล้าแข้งเคล้าขา, ประจบประแจง, กอดมือกอดตีน, สอพลอ
- กะลา หมายถึง ไม่มีค่า
- กัดก้อนเกลือกิน หมายถึง คนที่ยอมลำบากไปด้วยกัน ทนทุกข์ยาก เพื่อจุดมุ่งหมายเดียวกัน
- กัดหางตัวเอง หมายถึง พูดวนไปวนมา
- กันดีกว่าแก้ หมายถึง ป้องกันไม่ให้เกิดเหตุ
- กันท่า หมายถึง กีดกันไม่ให้ผู้อื่นได้ประโยชน์
- กาคาบพริก หมายถึง ลักษณะคนผิวดำแต่งตัวด้วยเสื้อผ้าสีแดง
- กาฝาก หมายถึง แฝงอยู่กับคนอื่นโดยไม่ทำประโยชน์ให้
- กาหลงรัง หมายถึง ผู้ที่ไปหลงติดอยู่ ณ บ้านใดบ้านหนึ่งแล้วไม่ยอมกลับบ้านของตน ผู้เร่ร่อนไปไม่มีที่พักพิงเป็นหลักแหล่ง
- กาในหมู่หงส์ หมายถึง คนที่ต่ำต้อยไม่มีเกียรติ ไปอยู่ท่ามกลางสังคมผู้ดี ผู้สูงศักดิ์ ทำให้ถูกดูหมิ่น ดูแคลน เป็นที่รังเกียจ
- กำปั้นทุบดิน หมายถึง การพูดแบบกว้าง ๆ อาจจะตรงประเด็นหรือไม่ตรง เป็นการตอบที่ไม่ใช่คำตอบที่ผิด แต่เป็นการตอบที่ไม่ได้ประโยชน์แก่ผู้ฟัง
- กำลังกินกำลังนอน หมายถึง อยู่ในวัยกินวัยนอน เช่น เด็กกำลังกินกำลังนอน
- กำเริบเสิบสาน หมายถึง ได้ใจ เหิมใจ
- กินของเก่า หมายถึง การเสวยสุข ผลประโยชน์จาก บุญเก่าโดยไม่ เสาะแสวงหา ลู่ทางใหม่ ๆ อาศัยกินของเก่า
- กินขันหมาก หมายถึง ได้แต่งงานอย่างมีหน้ามีตา สมศักดิ์ศรี
- กินขาด หมายถึง ดีกว่ามาก เหนือกว่ามาก ชนะเด็ดขาด
- กินข้าวต้มกระโจมกลาง หมายถึง ทำอะไรด้วยความใจร้อนไม่พิจารณาให้รอบคอบ มักเป็นผลเสียแก่ตน
- กินข้าวร้อนนอนตื่นสาย หมายถึง อยู่อย่างสะดวกสบายไม่ลำบาก อยู่ไปเฉย ๆ นอนตื่นสายไม่ทำอะไรก็มีอยู่มีกินมีใช้ เปรียบคนที่มีข้าวร้อน ๆ กินทุกวัน คนที่นอนตื่นสายได้ทุกวัน อะไรมันจะสบายแบบนี้ไม่มีแล้ว
- กินดิบ หมายถึง ชนะโดยง่ายดาย
- กินนอกกินใน หมายถึง เอากำไรในการซื้อขาย ทั้งในราคาและนอกราคาที่กำหนด
- กินน้ำตา หมายถึง ร้องไห้ เศร้าโศก
- กินน้ำตาต่างข้าว หมายถึง ร้องไห้เศร้าโศกจนไม่เป็นอันกิน
- กินน้ำพริกก้นถ้วย หมายถึง จำเจ จืดชืด ขาดความแปลกใหม่ แลดูน่าเบื่อ
- กินน้ำใต้ศอก หมายถึง จำต้องยอมเป็นรองเขา ไม่เทียมหน้าเทียมตาเท่า (มักหมายถึงเมียน้อยที่ต้องยอมลงให้แก่เมียหลวง)
- กินบนเรือนขี้บนหลังคา หมายถึง คนเนรคุณ ไม่รู้จักบุญคุณคน เหมือนผู้ที่อาศัยพักพิงบ้านเขา แต่กลับทำเรื่องเดือดร้อน สร้างความเสียหาย ให้กับเจ้าของบ้าน
- กินบุญเก่า หมายถึง ได้รับผลแห่งความดีที่ทำไว้แต่ปางก่อน (มักใช้เป็นสำนวนอุปมาแก่คนที่นอนกินนั่งกินสมบัติเก่า)
- กินบ่อนนอนบ่อน หมายถึง เล่นการพนันจัด ขนาดประมาณว่า กินนอนในบ่อนการพนันเลยทีเดียว
- กินบ้านกินเมือง หมายถึง ตื่นสายมาก ในความว่า นอนกินบ้านกินเมือง
- กินปูนร้อนท้อง หมายถึง เปรียบเหมือนคนเมื่อทำความผิดแล้วเกรงว่าคนอื่นจะจับความผิดของตนได้ อันที่จริง เฉยไว้ก็ไม่มีใครรู้แต่กลับแสดงอาการพิรุธออกมาให้เห็นก่อนที่คนอื่นจะรู้
- กินรังแตน หมายถึง มีอารมณ์เสียหงุดหงิดบ่นว่าเกินกว่าเหตุ
- กินลมกินแล้ง หมายถึง ไม่ได้ประโยชน์อะไรเลย
- กินล้างกินผลาญ หมายถึง กินครึ่งทิ้งครึ่ง กินทิ้งกินขว้าง กินอย่างสุรุ่ยสุร่าย
- กินเกลือกินกะปิ หมายถึง อดทนต่อความลำบากยากแค้น
- กินเศษกินเลย หมายถึง กินกำไร ยักเอาเพียงบางส่วนที่มีจำนวนเล็กน้อยไว้ ยักเอาส่วนที่เหลือไว้เป็นของตนเอาเพียงบางส่วนไว้เป็นของตน
- กินเส้น หมายถึง ชอบกัน เข้ากันได้ มักใช้ในความปฏิเสธว่า ไม่กินเส้นกัน
- กินเหล็กกินไหล หมายถึง ทนต่อความเหน็ดเหนื่อยหรือความเจ็บปวดได้อย่างผิดปรกติ
- กินแกงร้อน หมายถึง ทำอะไรจวนตัว มาถึงตัวแล้วเพิ่งจะเริ่มทำ จนทำให้ลนลาน
- กิ่งทองใบหยก หมายถึง เปรียบเทียบของสองสิ่งที่ดูดี มีคุณค่าเสมอกัน เหมาะสมกัน
- กิ้งก่าได้ทอง หมายถึง คนที่ได้ลาภยศแล้วทะนงตนลืมฐานะเดิม
- กู่ไม่กลับ หมายถึง ไม่ฟังคำทัดทาน ห้ามไม่อยู่
- กู้หน้า หมายถึง ช่วยทำให้ชื่อเสียงคงดีอยู่
- ก่อกรรมทำเข็ญ หมายถึง ก่อความเดือดร้อนร่ำไป
- ก่อร่างสร้างตัว หมายถึง ตั้งเนื้อตั้งตัวเป็นหลักฐาน
- ก้มหน้า ก้มตา หมายถึง ทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งอย่างจำใจ
- เกรงอกเกรงใจ หมายถึง ไม่ต้องการให้ผู้อื่นรู้สึกเดือดร้อน
- เกลือจิ้มเกลือ หมายถึง ไม่ยอมเสียเปรียบกัน แก้เผ็ดให้สาสมกัน
- เกลือเป็นหนอน หมายถึง ญาติมิตร สามีภรรยา บุตรธิดา เพื่อนร่วมงาน หรือคนในบ้าน คิดคดทรยศ
- เกี่ยวดองหนองยุ่ง หมายถึง เกี่ยวดองกันอย่างซับซ้อน
- เกี่ยวแฝกมุงป่า หมายถึง ทำอะไรเกินความสามารถของตัวเอง ทำในสิ่งที่มีโอกาสสำเร็จได้ยาก
- เกเรเกตุง หมายถึง ไม่เอางานเอาการ ไม่เอาเรื่องเอาราว
- เก็บดอกไม้ร่วมต้น หมายถึง เคยทำบุญร่วมกันมาแต่ชาติปางก่อน จึงทำให้ได้มาเกื้อกูลอยู่ร่วมกันอีกในปัจจุบัน
- เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน หมายถึง เก็บเล็กผสมน้อย, ทำอะไรที่ประกอบด้วยส่วนเล็กส่วนน้อย โน่นบ้างนี่บ้าง จนสำเร็จเป็นรูปเป็นร่างขึ้นมา
- เก็บเล็กผสมน้อย หมายถึง เก็บไว้ทีละเล็กละน้อย
- เก่ากะลา หมายถึง ไม่มีค่า
- แกงจืดรู้คุณเกลือ หมายถึง จะรู้คุณค่าของสิ่งต่าง ๆ ที่เรามองข้าม ไม่สนใจ ก็ต่อเมื่อไม่มีของสิ่งนั้นแล้ว
- แกว่งเท้าหาเสี้ยน หมายถึง คนที่ชอบรนหาที่ หาเรื่องใส่ตัว ไปยุ่งกับเรื่องของคนอื่นโดยไม่จำเป็น จนตัวเองได้รับความเดือดร้อน
- แกะดำ หมายถึง คนที่ทำอะไรผิดเพื่อนผิดฝูงในกลุ่มนั้น ๆ (ใช้ในทางไม่ดี)
- แก่มะพร้าวห้าว หมายถึง คนแก่แต่ยังแข็งแรงอยู่ สุขภาพดี
- แก้วลืมคอน หมายถึง คนที่รักกันแล้วแต่ยังไปหลงรักคนอื่น
- ไกลปืนเที่ยง หมายถึง การห่างไกลความเจริญ สมัยก่อนยังไม่มีเครื่องบอกเวลา แต่จะมีการยิงปืนใหญ่เป็นการบอกเวลาแทน ไกลปืนเที่ยงจึงหมายความว่า อยู่ไกลมากจนไม่ได้ยินเสียงสัญญาณปืนที่บอกเวลานั่นเอง
- ไก่รองบ่อน หมายถึง ผู้ที่อยู่ในฐานะตัวสำรอง ซึ่งจะเรียกมาใช้เมื่อไรก็ได้
- ไก่หลง หมายถึง ผู้หญิงเสแสร้งแอ๊บแบ๊ว ทำตัวเป็นคนดีผู้ดี มาเที่ยวตีสนิทผู้ชายเพื่อคอยหลอกลวง
- ไก่อ่อน หมายถึง ผู้มีประสบการณ์น้อยยังไม่รู้ทันเล่ห์เหลี่ยมของคน
- ไก่แก่แม่ปลาช่อน หมายถึง หญิงที่ค่อนข้างมีอายุที่มีมารยาและเล่ห์เหลี่ยมมากและมีกิริยาจัดจ้าน โบราณท่านจึงเปรียบเทียบเอาไว้เหมือนไก่แก่หรือแม่ปลาช่อน ซึ่งผ่านโลกมามาก
- ไก่โห่ หมายถึง เวลารุ่งสาง ก่อนเวลา เช่นพูดว่า มาตั้งแต่ไก่โห่
- ไก่ได้พลอย หมายถึง การที่ได้ของมีค่ามาแต่ไม้รู้คุณค่าของสิ่งนั้น