คำสนธิ รวมคำสนธิ คำสมาสแบบสนธิ ตัวอย่าง การใช้คำสนธิ
คำสนธิ เป็นคำสมาสหรือไม่?
คำสนธิ หรือ คำสมาสที่มีสนธิ หรือ คำสมาสแบบสนธิ นั่นหมายความว่า คำสนธิ ถือเป็นคำสมาส ซึ่งเป็นประเภทหนึ่ของคำสมาสนั่นเอง
คำสนธิ คืออะไร?
คำสนธิ คือ การเชื่อมคำเข้าด้วยกัน โดยนำคำบาลีและสันสกฤตตั้งแต่ 2 คำขึ้นไปมาเชื่อมต่อกันเป็นคำเดียวกัน เสียงสุดท้ายของคำหน้า รับเสียงหน้าของคำหลัง
โดยมีการเปลี่ยนแปลงพยัญชนะ สระ และนิคหิตที่มาเชื่อม
เพื่อการกลมกลืนเสียงให้เป็นธรรมชาติของการออกเสียง และทำให้คำเหล่านั้นมีเสียงสั้นเข้า เช่น
คำ | รวมเป็น |
---|---|
คช + อินทร์ | คชินทร์ |
อัคคี + โอภาส | อัคโยภาส |
มหา + อรรณพ | มหรรณพ |
สนธิเชื่อม : สนธิ = เชื่อม
*คำสมาสที่มีการเปลี่ยนแปลงเสียงขณะเมื่อนำ 2 คำมารวมเป็นคำเดียวกัน เรียกว่า คำสมาสที่มีการสนธิ
ลักษณะของคำสนธิ
- เกิดจากคำมูลตั้งแต่ 2 คำขึ้นไป
- ต้องเป็นคำที่มาจากภาษาบาลีและสันสกฤตเท่านั้น
- มีการเชื่อมคำโดยเปลี่ยนแปลงสระ พยัญชนะ หรือนิคหิต ของคำเดิม
- มักเรียงคำหลักไว้หลังคำขยาย ดังนั้นในการแปลความหมายจะแปลจากหลังไปหน้า
ชนิดของการสนธิ
การสนธิ แบ่งออกเป็น 3 ชนิด ตามลักษณะการเปลี่ยนแปลงอักษร คือ
- สระสนธิ
- พยัญชนะสนธิ
- และ นิคหิตสนธิ
1. สระสนธิ
สระสนธิ เป็นการนำคำที่ลงท้ายด้วยสระไปสนธิกับคำที่ขึ้นต้นด้วยสระ ซึ่งเมื่อสนธิแล้วจะมีการเปลี่ยนแปลงรูปสระ เพื่อให้เสียงสระ 2 เสียง ได้กลมกลืนเป็นเสียงเดียวกัน แบ่งออกเป็น 3 วิธี ได้แก่
1. อะ อา สนธิกับ อะ อา ได้เป็น อะ หรือ อา เช่น
คำพื้น | รวมเป็น |
---|---|
กต + อัญชลี | กตัญชลี |
คงคา + อาลัย | คงคาลัย |
เทศ + อภิบาล | เทศาภิบาล |
มหา + อัศจรรย์ | มหัศจรรย์ |
วิทย + อาลัย | วิทยาลัย |
- 2. อะ อา สนธิกับ อิ อี ได้เป็น อิ อี หรือ เอ เช่น
คำพื้น | รวมเป็น |
---|---|
มหา + อิทธิ | มหิทธิ |
อุตร + อีสาน | อุตรีสาน |
คช + อินทร์ | คชินทร์, คเชนทร์ |
3. อะ อา สนธิกับ อุ อู ได้เป็น อุ อู หรือ โอ เช่น
คำพื้น | รวมเป็น |
---|---|
มัคค + อุเทศน์ | มัคคุเทศน์ |
ราช + อุปโภค | ราชูปโภค |
บุริส + อุดม | บุริโสดม |
4. อะ อา สนธิกับ เอ ไอ โอ เอา ได้เป็น เอ โอ ไอ หรือ เอา เช่น
คำพื้น | รวมเป็น |
---|---|
มหา + โอสถ | มโหสถ |
มหา + โอฬาร | มโหฬาร, มเหาฬาร |
อน + เอก | อเนก |
5. อิ อี สนธิกับ อิ อี ได้เป็น อิ อี หรือ เอ เช่น
คำพื้น | รวมเป็น |
---|---|
มุนี + อินทร์ | มุนินทร์ |
อริ + อินทร์ | อรินทร์, อเรนทร์ |
6. อิ อี สนธิกับสระอื่นที่ไม่ใช่ อิ อี ด้วยกัน ต้องแปลง อิ อี เป็น ย ก่อน แล้วจึงสนธิกับสระหลัง และถ้าคำหน้ามีพยัญชนะตัวตามซ้อนกัน ก็ให้ลบตัวหน้าทิ้งหนึ่งตัวด้วย เช่น
คำพื้น | รวมเป็น |
---|---|
อัคคี + โอภาส | อัคโยภาส |
อัคคย + โอภาส | อัคโยภาส |
อธิ + อาศัย | อัธยาศัย |
7. อุ อู สนธิกับ อุ อู ได้เป็น อุ อู หรือ โอ เช่น
คำพื้น | รวมเป็น |
---|---|
คุรุ + อุปกรณ์ | คุรุปกรณ์, คุรูปกรณ์, คุโรปกรณ์ |
8. อุ อู สนธิกับสระอื่นที่ไม่ใช่ อุ อู ด้วยกัน ต้องแปลง อุ อู เป็น ว ก่อน แล้วจึงสนธิกับสระหลัง เช่น
คำพื้น | รวมเป็น |
---|---|
ธนู + อาคม | ธันวาคม |
2. พยัญชนะสนธิ
พยัญชนะสนธิ เป็นการเชื่อมคำระหว่างพยัญชนะกับพยัญชนะ โดยมีการเปลี่ยนแปลงพยัญชนะคำเดิมก่อนนำมาสนธิ ซึ่งเป็นวิธีการรวมคำในภาษาบาลีสันสกฤต ไทยรับมาใช้เพียงไม่กี่คำ เช่น
คำพื้น | รวมเป็น |
---|---|
มนสฺ + ภาพ | มโนภาพ |
รหสฺ + ฐาน | รโหฐาน |
นิสฺ + ภัย | นิรภัย |
นิสฺ + ทุกข์ | นิรทุกข์ |
ทุสฺ + คติ | ทุรคติ |
มนสฺ + ธรรม | มโนธรรม |
เตชสฺ + ธาตุ | เตโชธาตุ |
ศิรสฺ + เมธน์ | ศิโรเมฐน์ |
พฺรหฺมนฺ + ชาติ | พรหมชาติ |
ทุสฺ + ลักษณ์ | ทรลักษณ์ |
3. นิคหิตสนธิ
นิคหิตสนธิ เป็นการนำคำที่ลงท้ายด้วยนิคหิตไปสนธิกับคำที่ขึ้นต้นด้วยพยัญชนะ หรือสระก็ได้ มีหลักเกณฑ์ ดังนี้
- 1. นิคหิต สนธิกับ สระ แปลงนิคหิตเป็น ม เช่น
คำพื้น | รวมเป็น |
---|---|
สํ + อาทาน | สมาทาน |
สํ + โอสร | สโมสร |
สํ + อิทธิ | สมิทธิ |
สํ + อาคม | สมาคม |
สํ + อาจาร | สมาจาร |
สํ + ยุทัย | สมุทัย |
สํ + อาส | สมาส |
- 2. นิคหิต สนธิกับ พยัญชนะวรรค แปลงนิคหิตเป็นพยัญชนะตัวสุดท้ายของวรรคนั้น ๆ เช่น
คำพื้น | รวมเป็น |
---|---|
สํ + กร | สังกร |
สํ + จร | สัญจร |
สํ + ฐาน | สัณฐาน |
สํ + ธาน | สันธาน |
สํ + ภาร | สัมภาร |
สํ + ขาร | สังขาร |
สํ + ชาติ | สัญชาติ |
สํ + ฐิติ | สัณฐิติ |
สํ + นิบาต | สันนิบาต |
สํ + พนฺธ | สัมพันธ์ |
- 3. นิคหิต สนธิกับ เศษวรรค (ย ร ล ว ศ ษ ส ห ฬ) แปลงนิคหิตเป็น ง เช่น
คำพื้น | รวมเป็น |
---|---|
สํ + โยค | สังโยค |
สํ + วาส | สังวาส |
สํ + สนฺทน | สังสันทน์ |
สํ + สาร | สังสาร |
สํ + วร | สังวร |
สํ + สรรค์ | สังสรรค์ |
สํ + หรณ์ | สังหรณ์ |
ประโยชน์ของการสนธิคำ
- ได้รูปศัพท์ใหม่ที่เด่นด้วยความหมาย และได้รูปคำที่มีความสละสลวย
- เป็นประโยชน์ในการแต่งคำประพันธ์ประเภทฉันท์ และร่าย
หลักการสังเกตคำสนธิ
- คำสนธิต้องเป็นคำบาลี สันสกฤตเท่านั้น
- เมื่อนำคำมาสนธิกันแล้ว จะกลายเป็นคำเดียว และจะต้องแปลจากคำหลังมาคำหน้า
- คำที่จะนำมาสนธิกัน จะต้องมีทั้งสระหน้าและสระหลัง
- เมื่อสนธิแล้วจะมีการเปลี่ยนแปลงพยัญชนะ สระ หรือนิคหิตที่เชื่อมเสมอ
ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับคำสนธิ
ดาวน์โหลด PDF รวมคำสนธิยอดนิยม
สำหรับใครที่อยากได้คำสนธิ ในรูปแบบไฟล์ PDF สามารถกดที่ปุ่มดาวน์โหลดได้เลย
PDF – ตัวอย่าง คำสนธิ ที่ใช้บ่อย